Peerke Donders had een grote aanleg voor de prediking. Op zijn brieven na heeft hij echter geen geschriften achtergelaten. Hij was een man van de daad en kan ook vandaag nog een voorbeeld zijn voor het beoefenen van de zeven klassieke werken van barmhartigheid.
Meer over Peerke DondersBarmhartigheid betekent het bieden van hulp aan mensen die in geestelijke of lichamelijke nood zijn. Een barmhartig persoon ervaart de nood die een ander lijdt, als een nood die hijzelf lijdt. Uit naastenliefde wordt de nood gelenigd. In het katholieke geloof is naastenliefde een bekend gegeven.
In het Nieuwe Testament lezen we een uitspraak van Jezus:
“Want ik had honger en jullie hebben me eten gegeven, ik had dorst en jullie hebben me te drinken gegeven, ik was vreemdeling en jullie hebben me opgenomen, ik was naakt en jullie hebben me gekleed, ik was ziek en jullie hebben naar me omgezien, ik zat in de gevangenis en jullie kwamen naar me toe.”
Hieruit ontstonden zes werken van barmhartigheid:
In 1207 voegde paus Innocentius III daar als zevende werk aan toe:
Sinds 1 september 2016 is er op initiatief van Paus Franciscus een achtste werk van barmhartigheid:
Peerke Donders bezocht vanuit Paramaribo de slaven op de plantages, voor zover dit hem werd toegestaan. Ook de leprozen die naar afgelegen en aanvankelijk ontoegankelijke oorden werden gebracht, ontbeerden de keuze om te verblijven waar zij wilden. Terugkeer naar de bewoonde wereld zat er voor hen niet in. Zelf aan een reis begonnen die hem nooit meer liet terugkeren naar Nederland, leefde Peerke Donders 27 jaar lang onder de melaatsen in Batavia.
Hij verzorgde de zieken en hielp hen zich te kleden. Peerke Donders, die bij zijn aankomst in Suriname enthousiast werd ontvangen, bedong beter onderdak voor de melaatsen op Batavia die oorspronkelijk geen houten vloeren in hun hutten hadden en daardoor letterlijk regelmatig in de modder zaten.
Hij hielp hen bij het eten en drinken, want dat was moeilijk voor mensen wier vingers waren verteerd door de lepra. Hij zette zich ook in voor beter voedsel voor hen die zelf niet meer in staat waren om voor hun eigen voedsel te zorgen. Vele overledenen begeleidde hij naar het kerkhof waar ook hij uiteindelijk werd begraven. Moderne vormen van beoefening van de werken van barmhartigheid
Uit dit liefdewerk zijn gaarkeukens ontstaan, voedselbanken en instellingen als ‘De Pollepel’. Een bekende Tilburger die zich met deze vorm van liefdewerk bezig houdt is Pater Poels. Hij brengt brood rond naar diegenen die voedselhulp nodig hebben. Ooit begon hij in zijn eentje, nu werken vele vrijwilligers met hem mee in de strijd tegen armoede.
In de middeleeuwen stichtten fraters en nonnen de eerste weeshuizen in Nederland. Tilburg had onder andere in de Capucijnenstraat een jongensweeshuis van de fraters van het St.-Antoniusgesticht. 36 jongens konden hier gehuisvest worden. Hedendaagse uitingen van dit liefdeswerk is te zien in het opvangen van politieke vluchtelingen. Zij zijn vreemd in een nieuw land, waar zij afhankelijk zijn van de hulp van anderen.
Een naakt persoon kom je niet vaak tegen. Iedereen gaat gekleed van huis. Toch vinden we dit liefdewerk in de huidige tijd terug. Er zijn veel initiatieven om diegenen die niet of moeilijk aan kleding komen te helpen. Via kledinginzameling komen kledingstukken terecht bij hulpbehoevenden, dichtbij huis of ver weg. Daarnaast bestaat er een bloeiende handel in tweedehands kleding en lukt het velen om er toch ‘hip’ uit te zien zonder veel geld uit te geven aan nieuwe kleren.
Wie kent het niet, de Zonnebloem. Vele vrijwilligers zetten zich in om zieken en hulpbehoevenden te bezoeken en activiteiten voor ze te organiseren. Daarmee zijn zij ‘gouden Peerkes’ van nu. Ook Tilburg kent groepen van de Zonnebloem die zich actief inzetten.
Dit liefdeswerk gaat om meer dan het daadwerkelijk bezoeken van een gevangene. Het vergeven van iemand die zijn straf uitzit en hem een nieuwe kans geven, dát is het echte werk van naastenliefde. Barmhartigheid uit zich in het opnieuw opnemen van diegene die een fout heeft begaan, daarvoor geboet heeft, maar daarna wel weer een goede rol in de samenleving kan spelen. Een vorm van liefdewerk voor gevangenen is het schrijven van brieven door Amnesty International. Ook in Tilburg is er een actieve groep die zich op deze activiteit richt.
In 1207 voegde Paus Innocentius dit werk van naastenliefde toe aan de werken van barmhartigheid. Er heerste de pest, velen stierven en iemand moest de gestorvenen begraven. Dit werk van naastenliefde was een riskante taak. Hoe voorkwam je dat je zelf ook ziek werd?
Op 1 september 2016 heeft Paus Franciscus de zorg voor het gemeenschappelijke huis van de mensheid, de aarde, de schepping tot achtste werk van barmhartigheid verheven. De schepping en daarmee de levensbasis voor de mensen, wordt vandaag de dag bedreigd, ook concreet in het land waar Peerke Donders 45 jaar lang heeft gewerkt, onder andere door vervuiling door (bauxiet- en goud)mijnen, legale en illegale. Er zijn vele milieubewegingen die de leefomgeving van de mensheid willen beschermen. De zorg voor de aarde is zeker ook een opdracht voor iedere individuele mens, maar zij vergt vooral ook politieke keuzes daar waar beslissingen de mogelijkheden van individuen overstijgen.